Diş Hekimliği Bilgi Sistemi (DHBS), ağız ve diş sağlığı alanında hizmet veren kurumların tıbbi ve idari kayıtları dijital ortamda tuttuğu bir tür Sağlık Bilgi Yönetim Sistemi (SBYS) olarak karşımıza çıkar. Kısaca DHBS olarak ifade edilen Diş Hekimliği Bilgi Sistemleri; diş hekimi randevuları, hastaların tedavi planları ve geçmişleri, tedavi onam formları, klinikteki genel akış ve tahsilatlara dair klinik kayıtlarının elektronik ortama entegre edilip e-Sağlık sisteminin bir parçası hâline getiren bir klinik otomasyonu olarak da ifade edilebilir.
Sağlık hizmetlerinin nitelikli, etkili ve verimli bir şekilde modern standartlarda sunulmasını amaçlayan Sağlık Bakanlığının 2002 tarihli Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) kapsamında Sağlık Bilgi Yönetim Sistemleri kurulmuştur. Bu çerçevede, sunulan sağlık hizmetlerinin türüne göre ulusal sağlık sistemi verilerini, sistemler arası veri aktarımı mümkün olacak şekilde farklı SBYS sistemlerinde saklamak, analiz etmek ve bilgiye dönüştürmek mümkündür. SBYS sistemleri, aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere, verilerin kategorisine göre eksiksiz organizasyonunu gerçekleştirip, daha fazla hastaya daha kaliteli hizmet sunmayı amaçlamaktadır.
Sağlık Bilgi Yönetim Sistemi (SBYS) uygulamaları, sunulan sağlık hizmetinin türevine göre farklı alt kategorilerde veri toplanması, işlenmesi ve analizi gerçekleştirmektedir.
Sağlık Bilgi Yönetim Sistemleri (SBYS) içerisindeki veri aktarımı ve veri teslimi aşamaları esnasında sürecin daha kolay olmasını sağlamak ve veri kaybı yaşanmasını önlemek amacıyla VEM, yani Minimum Veri Modeli geliştirilmiştir. Böylelikle, milyonlarca vatandaşın sağlık verileri güvenli bir şekilde sistemler arası sorunsuz bir şekilde aktarılabilmekte ve uygun yapılarda depolanabilmektedir. Bu yapı, SBYS içerisindeki alt kategorilerde de geçerlidir.
Diş klinikleri, diş hekimi muayenehaneleri vb. gibi ağız ve diş sağlığı hizmetleri sunan kurumlar, sundukları tedavi ve hizmetlerin yapısı gereği hastaneler ve sağlık ocağı olarak da ifade edilen aile sağlık merkezlerinin işleyişinden daha farklı bir yapıda işlevlerini sürdürürler. Bu sebeple, 25 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete’de SYBS sistemleri üzerine yayınlanan yönetmelik ile 6 Ekim 2022 tarihli Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkındaki Yönetmelikte de diş tedavileri veren kliniklerde DHBS kullanımı zorunlu tutulmuştur.
Peki, SYBS çerçevesinde kliniklerin sağladığı hizmetlerin kalitesini arttırmayı amaçlayan Diş Hekimliği Bilgi Sistemi (DHBS) ne tür fayda ve kolaylıklık sağlıyor?
DHBS kullanımıyla, ağız ve diş sağlığı tedavilerinde hastanın güvenliğini en üst düzeyde tutan her klinikte geçerli olması gereken bir standart elde edilmiştir. Örneğin, hastanın dental merkeze başvurusu sonrası, doğru teşhis adına hastanın kendisinden ya da yakınından hastanın mevcut hastalıklarına dair öyküsü olan anamnez formu alınması zorunlu hâle gelmiştir. Doldurulan anamnez formu ile DHBS sistemi üzeriden,
Ek olarak, bahsi geçen zorunlu anamnez formları, hastanın e-sağlık verileri arasında yer alır ve göreceği tedavilerin komplikasyonlarının önlenmesinde anahtar rol oynar.
Hastaya uygulanan tedavi de, e-nabız gibi, bireyin her daim erişimi olan sistemlerde de kayıtlı olup, hasta kendisine hangi prosedürün uygulandığını rahatlıkla öğrenebilir. Sağlık Yönetimi Bilgi Sisteminin bir parçası olan Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) ve Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) entegrasyonları ile de hastaya ait tüm tedavi ve tanı geçmişine erişerek, hastanın sağlık durumuna dair daha iyi bir fikir elde edilebilir. Ek olarak, hastaya ait radyoloji görüntüleri ve raporları da Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında erişilebilir veriler arasında yer almaktadır.
Hastaların sağlığı ve güvenliği açısından önemli bir husus olan sterilizasyon süreci de DHBS üzerinden barkod sistemi ile kayıt altına alınabilmektedir. Böylelikle, tedavi boyunca kullanılan alet ve gereçlerin sterilize edilmesi, raf ömrü ve hangi hastada kullanıldığı gibi detaylar da DHBS sistemi ile erişilebilir.
Protez işlemleri, diş hekimliğinde önemli bir yere sahiptir. Hangi ölçümün hangi hastaya ait olduğu, oluşturulan protezin hangi hastaya uygun olduğu gibi detaylar, protez takibinde hataya yer verilmemesi için en dikkat gerektiren noktalar arasındadır. Bu hususta, kişi kaynaklı herhangi bir hatanın olmaması adına, ölçüler alındıktan sonra barkod sistemi ile her bir protez laboratuvara iletilir. Böylelikle de, protezin hangi hasta için yapıldığı, protez laboratuvarındaki hangi teknisyenin bahsi geçen protezi yaptığı, protez ölçümleri ve modelleme süreci ve kliniğe teslimine dair tüm hususların Diş Hekimliği Bilgi Sistemi DHBS üzerinden takibi mümkündür.
Diş hekimi kliniklerinde Diş Hekimliği Bilgi Sistemlerinin kurulumu zorunlu hâle gelmesi itibariyle farklı yapıda DHBS yazılımları karşımıza çıkmaktadır. Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün Kayıt Tescil Birimi ise belirlemiş olduğu veri gönderim servisleri ile uyumlu, istenilen bilgi, sertifika ve belgelere sahip ağız ve diş sağlığı alanındaki Sağlık Bilgi Yönetim Sistemi üreticilerinin aktif listesini oluşturarak yayınlamaktadır.
Pasif statüdeki Diş Hekimliği Bilgi Sistemi, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü tarafından belirtilen veri gönderim servislerine uyum sağlamış olup, DHBS üreticileri için belirlenen şartlardan herhangi birini yerine getirmemiş olan DHBS üreticilerini ifade eder.
Diş Hekimliği Bilgi Sistemleri arasında kliniklerce sıkça tercih edilen bir yazılım olan Medicasimple, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünün Kayıt Tescil Biriminin aktif SBYS sistemleri listesi arasında yer almaktadır.
Medicasimple, kurulumu çok basit olan, hem mobil hem de bilgisayar üzerinden erişim sağlanabilen bir DHBS Akıllı Klinik Yönetimi sistemidir.
E-sağlık uygulamalarıyla ulusal sağlık sistemi veri alışverişi yapan Medicasimple, diş kliniği açmak isteyen hekimlerin ve aktif olarak klinik işleten klinik yöneticilerinin tüm ihtiyaçlarına yanıt veren en iyi DHBS sistemlerinden biridir. Demo versiyonu talep ederek klinik yönetiminizin ne kadar kolaylaşacağını görebilirsiniz.
